شهر انتشارات شارجه در روز دوشنبه (۳۰ اکتبر) میزبان یک مراسم افتتاحیه بزرگ بود. چرا که صدها نفر از رهبران بسیاری از بخش های مختلف این صنعت در این روز گرد هم امدند و از نزدیک با مفهوم اولین منطقه آزاد تجاری مخصوص نشر و انتشارات در جهان آشنا شوند.

شهر انتشارات که سومین منطقه آزادی بزرگ امارات است، و یکی از مهم ترین بخش هایی که شیخ سلطان بن محمد القاسمی و شیخ بدور بنت سلطان القاسمی برای کشور نظر گرفته اند، یک دفتر تازه است که تا به حال ۱۵۰ شرکت فعال در حوزه نشر برای فعالیت در آن نام نویسی کرده اند.

سرمایه گذاری های امارات در این حوزه به حدی است که یونسکو، شارجه را پایتخت جهان کتاب در سال ۲۰۱۹ نامیده است. ساختمان ها و برنامه این منطقه می تواند به یک مقصد تازه برای شرکت های نشر کوچک و بزرگ در بازارهای خاورمیانه و آفریقا تبدیل شود.

یک بازدیدکننده بریتانایی که از نزدیک با این پروژه آشنایی داشته است، با شوخی و تحسین می گوید: «به نظر می رسد همه سنگ های مرمر ایتالیا را به این جا آورده اند.» در حقیقت، حضور در این منطقه به حدی ترغیب کننده است که محمد نور حرصی، مشاوره این منطقه آزاد ادعا می کند یکی از شعبه های این منطقه را در آسانسوری در فرانکفورت به یک شرکت هندی داده است. او قسم می خورد که کاملا جدی می گوید.

در گفتگویی که اوایل این ماه در نمایشگاه کتاب فرانکفورت با غرفه شارجه صورت گرفت، احمد الامری، مسئول بخش کتاب شارجه به نشریه پابلیشینگ پرسپکتیوز (Publishing Perspectives) ویدئوهایی نشان داد که در فضای داخلی فوق العاده این منطقه ساخته شده بود. در این ویدئوها هم چنین زمینی دیده می شد که شرکت ها در صورت تمایل می توانستند از آن برای ساخت و ساز مخصوص خود استفاده کنند.

«بدون مالیات، آزادی بیان»

همان طور که در ماه ژوئن در نمایشگاه کتاب نیویورک اعلام کردیم، آن زمان ادعا شده بود که فضای اداری و انعطاف پذیر این تسهیلات را شرکت ها دارند خریداری می کنند. الامری اعلام می کند که تا اواسط اکتبر، ۵۰۰ شرکت در این منطقه نام نویسی کرده اند، چیزی که بیش تر از ظرفیت این تسهیلات است.

همان طور که الامری با لبخند درباره موفقیت های این مطقه برای همکارانش توضیح می دهد، خیلی جدی در این باره توضیح می دهد که اصطلاح «منطقه آزاد» که خیلی ها در شارجه بیان می کنند دقیقا به چه معناست. او می گوید: «یعنی بدون مالیات، وجود آزادی بیان کامل و مالکیت ۱۰۰ درصدی» که با لیزینگ دارایی ها و منافع شرکت به دست می آید. او در پایان بخش مورد علاقه خودش را مطرح می کند: «شما هم چنین در ۳۶۵ روز سال نمایشگاه کتاب دارید»

افتتاح شهر انتشارات با یک برنامه حرفه ای گسترده هم زمان شده است که ۳۰ و ۳۱ اکتبر برگزارشد. هم چنین سی و ششمین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب شارجه امسال از ۱ تا ۱۱ نوامبر برگزار می شود. در این دوره بریتانیا به عنوان مهمان افتخاری حضور خواهد داشت. این بخشی از برنامه همکاری بریتانیا – امارات متحده عربی ۲۰۱۷ است.

در حقیقت، برنامه شهر انتشارات به افزایش تقاضا برای برنامه حرفه ای هم کمک کرده است. آن طور که الامری پیش بینی کرده حدود ۴۰۰ شرکت کننده در این برنامه حضور خواهند داشت، چیزی که در مقایسه با پارسال ۸۵ درصد رشد داشته است.

نتایج فعالیت های تجاری این برنامه تاثیرگذار بوده است. الامری ادعا می کند که برنامه حرفه ای پارسال موفق شد ۱۸۰۰ جلسه بین نمایندگان برگزار کند و منجر به وقوع بیش از ۸۰۰ معامله شود.

از جمله اتفاقات دیگری که نشان دهنده افزایش تاثیر صنعت نشر شارجه بر روی جهان عرب است، این است که اتحادیه ناشران امارات (سازمانی که تحت حمایت سلطنتی بدور القاسمی قرار دارد) هم می خواهد در شهر انتشارات شارجه یک دفتر باز کندد.

هممکاری اتحادیه ناشران بین المللی (IPA) که بدور پشتیبانی کرده است، باعث می شود که ناشران عرب به همکاری نزدیکی با شرکت ها و سازمان های جهانی بپردازند که در صنعت جهانی نشر فعالیت می کنند. تمام این کارها به خاطر این است که ادبیات و فرهنگ جهان عرب یک قدم به جلو بردارد و جامعه عرب را در دسترس صنعت جهانی کتاب قرار دهد.

اتحادیه کتابخانه های امارات متحده عربی که در ساختمان های تازه این شهر به عنوان «اتحادیه نویسندگان عرب» فعالیت می کند، و انجمن ناشران کتاب های کودکان عرب از جمله گروه هایی هستند که در این شهر انتشارات حضور خواهند داشت. «ما هم چنین دارای نویسنده هایی خواهیم بود که در پشت پرده برای شرکت هایی که به آن ها نیاز دارند کار می کنند» هم چنین تیمی از مترجم ها حضور دارند که می توانند در حوزه ادبیات منطقه کار کنند.

هنوز بسیاری از برنامه ها و اهداف پیش روی این پروژه دقیقا مشخص نشده است و هفته بعد توضیحات بیش تری مطرح می شود.

اما با یک نگاه به برنامه ها و نقشه های برنامه حرفه ای، توجه به صحبت های میچل کلمن از شرکت السویر که این دوره رئیس IPA هم هست، مجموعه ای از سخنران های مختلفی که در مراسم PW Star Watch 2017 حضور داشته اند که حتی کارگاه ترجمه شرکت آمازون کراسینگ (AmazonCrossing) را هم شامل می شود، می توان مطمئن بود که خاندان سلطنتی شارجه موفق شده اند چیزی خلق کنند که برای مدت ها دوام می آورد و به قول ست روسو از شرکت سایمن اند شوستر (Simon & Schuster)، «یک فرهنگ کتاب خوانی مبتنی بر یک اقتصاد دانش بنیان است.»

قدرت نرم جهان

الامری معتقد است شهر انتشارات شارجه نشان دهنده شروع فعالیت این پروژه به عنوان یک واقعیت ملموس و عملی است، جایی که این پروژه به یک نقطه قابل توجه رسیده است.

او می گوید: «ما داریم نتیجه سرمایه گذاری هایمان را می بینیم.» سرمایه گذاری هایی که شارجه، خاندان سلطنتی و دولت آن چندین دهه ست هزینه می کنند.

«خیلی ها فکر می کردند با فرهنگ نمی توان پول در آورد. فکر می کردند در فرهنگ پولی وجود ندارد.» او سال هایی را به خاطر می آورد که مردم با شک و تردید به کارهای آن ها نگاه می کردند. زمانی که برنامه هایی مثل «دانش بدون مرز» تلاش می کرد کتابخانه ها را وارد خانه ده ها هزار خانواده شارجه کند. زمانی که بدور «بنیاد کلمات برای تقویت توانایی های کودکان» را احداث کرد. او با اقدامات ابتکاری خود موفق شد به کودکانی که از نظر بینایی مشکل داشتند خواندن بیاموزد. این بنیاد در ماه قبل ۲۰۰۰ کتاب عربی را به ۲۵ کتابخانه سوئدی اهدا کرده است.

الامری می گوید: «گاهی به آن قدرت نرم جهان می گویند.» ولی در اصل شارجه به دنبال این است که کسب و کار محکمی خلق کند که بر روی چنین قدرت آرامی استوار باشد.

همچنان که او مشغول صحبت است، یکی از اعضاء اتحادیه می آید و آخرین وضعیت لیزینگ شهر انتشارات را در اختیار او می دهد. الامری می گوید: «بهتر است ادامه بدهیم.»

الامری می گوید: «ما به ارائه چاپ افست و انتشارات مبتنی بر تقاضا (POD) می پردازیم.» همان طور که پابلیشینگ پرسپکتیوز هم اعلام کرده است، اینگرام کانتنت (Ingram Content) از جمله شرکت هایی است که درباره شرایط حضور در این پروژه تازه تحقیق کرده است.

او می گوید: «ما یک تسهیلات عظیم برای چاپ ایجاد کرده ایم. ما هم چنین G + 8 را هم داریم.» این ساختمان نه طبقه است. هشت طبقه اضافه دیگر هم در نظر گرفته شده است. «این مرحله دوم است.» او بلافاصله پلان همکف یک مجموعه را رسم می کند که شهر انتشارات شارجه در مرکز آن است، بلوک های چاپ و برج ها هم اطراف آن هستند.

او می گوید: «زیرزمین مخصوص پارکینگ است.» تمام این پروژه دو مرحله ای تا ۲۰۱۹ پایان می یابد. «در اصل ما به دنبال این هستیم که تسهیلات چاپ را تا ۲۰۱۸ آماده کنیم سپس به احداث محوطه اطراف آن بپردازیم.»

«ما همین الان هم سفارش ها را پذیرفته ایم.» طبق برآوردهای او، مرحله دوم منجر  به شکل گیری هسته ای می شود که او سال ها روی آن کار می کرده است. ساخت و سازهای تازه شارجه به ویژه مورد توجه کشورهایی همچون برزیل، ایتالیا و فرانسه قرار گرفته است. با ورود کاربردها و ساخت و سازهای تازه در این منطقه، این توجهات هر هر هفته بیش تر هم می شود.

الامری می گوید: «به یک شهر واقعی تبدیل می شود. یک شهر واقعی»